De harde realiteit achter de coronafeiten: de alarmbelprocedure

Het bestuursorgaan is verplicht om te beraadslagen over maatregelen die de continuïteit van de onderneming kunnen vrijwaren wanneer blijkt dat er gewichtige met elkaar overeenstemmende feiten zijn die de continuïteit van de onderneming kunnen bedreigen. De alarmbelprocedure is erop gericht om het bestuursorgaan, in het belang van de schuldeisers en de aandeelhouders, maatregelen te zien nemen die het faillissement van de vennootschap kunnen vermijden, dan wel de schade die daaruit voortvloeit kunnen beperken.

In de naamloze vennootschap blijft het vroegere recht grotendeels gehandhaafd en zijn de regels duidelijk (de alarmbelprocedure treedt in werking wanneer het nettoactief beneden 50 % - of 25% van het geplaatst kapitaal daalt).

Anders is het voor de BV, die nu kapitaalloos is geworden. Nu moeten bestuurders rekening houden met nieuwe criteria, die in de praktijk nog afgetoetst moeten worden: het nettoactief en de liquiditeit. De alarmbelprocedure in de kapitaalloze BV moet worden ingesteld wanneer een van de volgende alarmsignalen wordt gegeven: het nettoactief dreigt negatief te worden of is het geworden; of de liquiditeit van de vennootschap komt in het gedrang. Die formuleringen maken het eigenlijk niet makkelijker op want wat betekent precies “dreigen negatief te worden” of erger wanneer toont de liquiditeitstest gevaar aan. In dit laatste geval verwijst men naar het wetsartikel dat stipuleert dat het redelijkerwijs niet langer vaststaat dat de schulden over een periode van de twaalf volgende maanden zullen kunnen worden voldaan. Op zich weer een vage omschrijving, want wanneer is iets redelijkerwijs ?

Indien een van beide criteria zich voordoet, moet een algemene vergadering bijeengeroepen worden. De termijn waarbinnen de algemene vergadering moet plaatsvinden, is ten hoogste twee maanden nadat minstens een van de criteria is vastgesteld of krachtens wettelijke of statutaire bepalingen had moeten vastgesteld worden.

De bepalingen van de BV zijn mutatis mutandis van toepassing op de CV.

Bovendien hangt er zware aansprakelijkheid boven het hoofd van de bestuurders. Zij zijn aansprakelijk als de algemene vergadering niet bijeenkomt binnen de 2 maanden. Bovendien is er nog het causaal verband: indien het bestuursorgaan nagelaten heeft het nodige te doen om de algemene vergadering tijdig bijeen te roepen (en dus binnen de vooropgestelde termijn de algemene vergadering te laten plaatsvinden), dan wordt de door derden geleden schade, behoudens tegenbewijs, gewoon geacht voort te vloeien uit het ontbreken van deze bijeenroeping.